Protein kaynağı böcekler

9 Mart 2019

Kanatlı beslenmesinde böceklerin besin maddesi olarak kullanılmasıyla tarımsal geri dönüşümün sağlanabileceği son zamanlarda araştırılan bir konudur.

Böceklerin ticari amaçla üretimi; yetiştirmenin, beslenmelerinin ve üretim metodlarının tam olarak bilinmemesi nedeniyle, böceklerin kanatlı beslenmesinde kullanımı üzerine birçok araştırma yapılmıştır. Kanatlıların böceklerle beslenmesinin fizibilitesine dair yapılan çalışmalar, ipek böcekleri, çekirgeler, sinek larvaları, cırcır böcekleri gibi böceklerle beslemenin güvenli sınırlarda uygulanmasının kanatlı etinin kalitesini ve lezzetini değiştirmediğini ortaya koymuştur.

Kanatlı çiftliklerinde böcekler ile beslemeye dair bir anket yapılmıştır. Bu anket sonucunda bu yöntemin ekonomik olacağı ve organik atıkların değerlendirilmesinde yarar sağlayacağı kanısı konmuştur. Böylelikle tarımsal bazlı geri dönüşüm sistemleri, atık ve çevresel kirliliğin azaltılmasında yarar sağlanabilmektedir. Böcek türlerine ve diyete bağlı olarak kanatlılardaki et veya yumurta gelişimi için kalsiyum ve kısıtlanmış amino asit desteğine ihtiyaç duyulmaktadır. Güvenliğin, ırkın ekonomik olarak üretilebilmesi, organik atıklardan böceklerin yetiştirilmesi ve kanatlı beslenmesinde kullanılabilirliği değerlendirilmiştir.

Ekonomik uygulanabilirlik için, yetiştirmenin yüksek maliyetinin düşürülmesi ve kanatlıları böcekler ile beslemenin, tahıl ve soya fasulyesi rasyonları gibi diğer protein kaynaklarının temininden daha ucuza mal olması gerekmektedir. Bu tekniğin kanatlı yetiştiriciliğinde kullanılabilmesi, adaptasyon ve endüstri tarafından çiftlik sistemlerine kolay adapte edilebilir olması ile mümkündür. Bu konu üzerinde çalışmaların yapılması, deneysel çalışmaların yapılması ve üretim metodlarının geliştirilmesi gerekmektedir.

Artan hacim
Eğer Hollanda’da kullanılan rasyonların %5’inin içeriği böcekler ile değiştirilirse, muhtemelen 75 kiloton böcek ihtiyacı olacaktır. Böceklerin uygun bir üretim modeli haline gelebilmesi için, günde yaklaşık 1 ton böcek üretilmesi gerekecektir (yılda 365 ton). Bu hacimle üretimin yapılabilmesi için yaklaşık 200 böcek yetiştirme tesisi açılması gerekmektedir. Büyük çaplı çalışmalar için, hacminin de bu yönde artırılması gerekmektedir.

Hayvan beslenmesi amacıyla batı ülkelerinde üretimi yapılan böcekler; Siyah asker sineği (BSF) (Hermetica illucens), ev sinekleri (Musca domestica) ve sarı un kurdu (Tenebrio molitor)’dür. Global yıllık 1.3 milyar ton olan organik atıkların korunmasındaki yararları nedeniyle bu türlere olan ilgi artmaktadır. Örneğin Avrupa, farklı sinek türleri üretilerek domuz gübresinin çevresel etkilerinin azaltılmasını hedefleyen Ecodiptera projesini finansal olarak desteklemektedir.

Siyah asker sineği larvaları yüksek miktarda protein ve yağ içerir. Bu da onlara hayvan ve balık beslenmesinde uygun bir kaynak olma özelliği katar. Bu böceklerin larvalarının; tavuk, domuz ve bazı ticari balık çiftliklerinde kullanımının, rasyon bileşenlerini karşıladığı belirtilmiştir. Bu sineklerin üretilmesi; çevre kirlenmesini % 50-60 azaltmakla beraber, zararlı bakterilerin ve ev sinekleri türlerinin de sayısını azalttığı bildirilmektedir. Siyah asker sinekleri kanatlı, domuz, sığır endüstrilerinde doğal olarak bulunmaktadır ancak aynı zamanda kahve çekirdeği posası, sebze, ketçap ve balık sakatatı gibi bazı tür organik atıklarda ortaya çıkabilir.

Ev sineği larvaları (kurtçuk) kanatlı endüstrisi için mükemmel hayvansal protein kaynağı sunar. Kurtçuk üretimi gübre birikimini ve zararlı bakterileri azaltır. %25 oranında balık içeren rasyonlar, bu oranda kurtçuk içeriği ile değiştirilebilir ve haftalık kilo alışta artış sağlanabilir. Ekonomik olarak da balık içeriği, kurtçuk içeriği ile değiştirilebilir.
Sarı un kurdu; Afrika kedi balıkları ve broiler tavuklar için iyi birer protein kaynağı olabilmektedir. Kurtlar, kuru ve pişmiş meyve-sebzelerde ve tahıllarda yetişebilmektedir.

• Paylaş